Çocuklarda büyüme geriliğini dikkate alın!!!

Çocuklarda büyüme geriliğini dikkate alın!!!

"Çocuğun kilo-boy gelişimi yakından izlenmeli!" diyen SSK Bakırköy Doğum Evi Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı, Klinik Şefi Dr. S. Erdal Adal anne ve babaları büyüme geriliği konusunda uyarıyor. Süt çocukluğu, oyun çocukluğu, ergenlik dönemi büyümenin izlenmesi açısından çok önemli üç dönemdir. Büyümenin en hızlı olduğu dönem süt çocukluğu dönemidir. Çocuk ilk 1 yaşta toplam 25 cm. büyür, ağırlığı 3’e katlanır. Süt çocuğunun ikinci yaşında, çocuk 12 cm. büyür, kilo alımı da biraz daha düşer. Ergenlik dönemine kadar ise; yani oyun çağı, okul çağı döneminde yılda 4-7 cm. büyür. İkinci hızlı dönem, ergenlik döneminde ise; kalıtsal faktörlerin, genetik faktörlerin, beslenmenin ve çevresel faktörlerin etkisine bağlı olarak büyüme tetikleniyor. Ergenliğin nasıl başladığını bilmiyoruz, bu tetikleniyor. Bu dönemde, erkek çocuklar toplam 25-28 cm., kız çocukları da 20-25 cm. uzuyorlar. Tabii her çocuğun ergenliği kendine özel. Kız çocuklarının ergenliği en erken 8 yaş, erkeklerde ise 9 yaş civarında başlıyor. Türk çocukları için yapılmış çalışmalar var; kız çocukları için 10 yaş, erkek çocukları için ise 11-12’tür. Kız çocuklarında yılda 8 cm., erkek çocuklarında ise 9-10 cm. büyüme söz konusu olmalı. Kız çocuklarında adet dönemi başladığında büyüme hızı yavaşlıyor. Kız çocuklarında el bilek grafisinden kemik yaşı takip edilebilir; östrojen hormonunun etkisiyle açık olan kemikleşme noktaları kapanıyor ve büyüme temposu hızla yavaşlıyor. Adet görmeye başladıktan sonra kız çocukları 5-7 cm. daha uzayabilirler... Büyüme geriliği nasıl anlaşılır?

Aile, çocuğun büyümesini boy ve kilo artışına göre takip edebilir. Belirttiğimiz standartlar içinde bir gelişme sözkonusu değilse bazı şeyler yolunda gitmiyordur. ‘Anne-babaya çekmiştir’ ya da ‘dayısına, halasına çekmiştir’ diye dikkate almamak olmaz. Öncelikle, ergenliğe kadar yılda ortalama 4cm.’den az büyüyorsa mutlaka bir çocuk doktoruna başvurmak gerekir. Senede bir kere çocuk mutlaka doktora götürülmeli ve büyüme eğrisinin neresinde olduğuna bakılmalıdır. Burada, annenin hamilelik döneminden doğum hikayesine, gebelikte beslenmeden, bebeğin doğum şekline kadar pek çok kriter dikkate alınmalıdır. Ör; makat gelişli doğan bebekler, prematür bebekler, düşük kilolu doğan bebekler takip edilmelidir. Türk çocukları için hazırlanmış standart büyüme cetvelleri mevcuttur. Biz bunları dikkate alarak çocukların büyümesini değerlendiririz. Aileler hangi durumlarda dikkatli olmalılar ve alarma geçmeliler?

Erken teşhis için; şu belirtileri dikkate almak çok önemli. Büyüme hormonu eksikliği olan bebeklerde veya çocuklardaki tipik belirtiler; olgun insan yüzü, ince ses, boy kısalığı, karın bölgesinde yağlanma, erkek çocuklarda mikropenis, uzamış sarılık, yenidoğan döneminde kan şekeri düşüklüğü, çıkık ve geniş bir alın vs. Biz bu konuda merkez hastanelerden biri olduğumuz için çok hasta görüyoruz. Faka genel olarak büyüme hormonu eksikliği görülme sıklığı 4 binde 1’dir. Ne kadar erken tanı konursa, hastanın boy kaybı o kadar az olur. Fakat genel olarak; ergenlik döneminde farkedildiği için büyüme hormonu tedavisine başlama yaşı çok geç oluyor. 10-11 yaşında, çevrenin uyarısı ile büyümenin olmadığı farkedilebiliyor. Hasta zaman kaybetmiş oluyor.